KONFERENCJA

Panel filozoficzny pt. "Zderzenie cywilizacji"

Zofia Rosińska

Potrzeba wtórnej naiwności

Teoretycznym założeniem, które leży u podstaw drugiej części panelu jest przekonanie, że wszystko co dotyczy grafiki znajduje się poza grafiką, czyli w człowieku i w kulturze.

Kategorią, która pozwala na połączenie tego "co poza grafiką" i grafiką samą jest kategoria "doświadczenia". Chcemy się zastanowić nad obserwowalnymi w kulturze współczesnej doświadczeniami, a szczególnie nad doświadczeniem szczególnego typu a mianowicie doświadczeniem tęsknoty za harmonijną całością i pragnieniem powrotu do niej.

W filozofii owa całość harmonijna, nazywana jest naiwnością pierwotną, czyli bezrefleksyjnym istnieniem w "unii z..." Zależnie od koncepcji jest to unia z naturą, bądź z mitami i symbolami, bądź z przestrzenią itd. Dążenie do tego minionego stanu egzystencjalnego nazywane jest przez Ricouera dążeniem do "naiwności wtórnej".

Przywołanie kategorii "naiwności wtórnej" ma na celu zwrócenie uwagi na możliwe rozumienie przemian które zachodzą w sztuce (grafice) i jej odbiorze oraz na warunki możliwości zaistnienia w niej zderzenia cywilizacji. Nie zawsze bowiem sztuka staje się polem gdzie owo zderzenie się ujawnia. W swoim wystąpieniu stawiamy dyskusyjną tezę, że zderzenie, styk, czy ujawnienie się różnorodności cywilizacyjnej jest łatwiejsze w obszarze grafiki tradycyjnej niż grafiki komputerowej.